Ridder of rower? 10 dinge wat jy oor swendelaars moet weet deur Ilse Salzwedel
'); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('dfp-300x250-1'); }); document.write(''); }'); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('dfp-300x250-6'); }); document.write(''); }
'); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('dfp-300x250-2'); }); document.write(''); }
Nadat die man van ’n kennis onverwags dood is, het die prokureur wat haar man se boedel hanteer, vir haar uitstekende raad gegee: “Wanneer jy weer romanties by iemand betrokke wil raak, kry asseblief net eers sy identiteitsnommer sodat ek kan vasstel wie en wat hy is.”
Ongelukkig het Magda* soortgelyke raad van haar vriende en volwasse kinders geïgnoreer en binne ’n jaar ná haar eerste man se dood met Hennie*, ’n swendelaar van die eerste water, getrou.
'); googletag.cmd.push(function() { googletag.display('dfp-300x250-3'); }); document.write(''); }Vandag is Magda ’n skadu van die eens vrolike, onafhanklike mens wat sy was. Sy woon in ’n ouma-woonstel by een van haar seuns, en het alles verloor: haar sakeondernemings, selfvertroue, vertroue in haar medemens en haar gesondheid.
Hennie het voorgegee hy is ’n welaf wewenaar en het haar ná ’n blitsromanse van drie maande gevra om te trou. Hy het haar voor die troue al stelselmatig van haar kinders en vriende begin vervreem, maar eers ná die troue sy ware kleure gewys. Dit het met verbale mishandeling begin, maar nie daarby gebly nie. Hy het ook die sakeondernemings en eiendomme wat sy en haar eerste man deur die jare gekoop het, die een na die ander verkoop of lenings daarteen uitgeneem, en selfs Magda se handtekening op van die transaksies vervals.
Sy was te trots om te erken sy het ’n fout gemaak, en het eers uit Hennie se kloue ontsnap nadat ’n besonder gewelddadige aanranding haar in die hospitaal laat beland het. ’n Jare lange vriendin wat ’n mediese suster by die hospitaal is, het die tekens van huishoudelike geweld herken en Magda se kinders laat weet. Hulle het gehelp dat sy uit Hennie se kloue kon ontsnap en dat bedrogklagte teen hom aanhangig gemaak word, maar dis te betwyfel of Magda ooit haar geld gaan terugkry.
Vandag erken Magda dat daar gevaartekens was wat sy geïgnoreer het, soos Hennie se leuens oor sy verlede. Selfs nadat ’n kind uit een van sy drie huwelike haar kom waarsku het dat haar pa nie ’n wewenaar is nie, maar reeds drie keer geskei is en boonop ’n geskiedenis van gewelddadigheid en leuens het, het Magda gekies om Hennie se verduideliking te glo dat sy kind “mal” is.
Aanvanklik het dit haar nie gepla dat sy so dikwels die rekeninge moes betaal vir die dinge waarmee Hennie haar bederf het nie, want hy het altyd ’n goeie verskoning gehad, soos dat hy sy beursie tuis vergeet het, of wag dat iemand wat hom geld skuld hom betaal.
Magda was die ideale teiken vir ’n glyjakkals soos Hennie. Sy was eensaam ná haar man se skielike dood, en het gesukkel om al die nuwe verantwoordelikhede, soos die bestuur van hul ondernemings, alleen te behartig. Hennie was slim genoeg om te besef presies hoe weerloos en oorweldig sy voel.
Maar hoekom kon Magda in die eerste plek nie sien wie en wat Hennie werklik was nie? Hier is tien redes
Swendelaars manipuleer jou emosies, nie jou intelligensie nie. Weduwees, wewenaars, geskeide mense, eensames, bejaardes en iemand met ’n swak selfbeeld is maklike teikens.
Verandering is die glyjakkals se grootste bondgenoot, skryf Maria Konnikova in The Confidence Game. “Hulle is mal daaroor om die gevoel van onsekerheid wat ons gedurende verandering ervaar, uit te buit.”
Hennie het Magda aan die begin van hul verhouding met liefde, geskenke en oordadige liefdesbetuigings oorlaai – niks was te veel moeite nie. Omdat sy so eensaam en oorweldig gevoel het, was sy dol op die aandag, en die deur na haar hart – en bankrekening – was oop.
Hy het uitgevra oor haar begeertes en wense, en presies dit gedoen. Soos een bedrieër dit in ’n onderhoud gestel het nadat hy uitgevang is: “Slagoffers vra nie baie vrae nie, maar antwoord baie.”
Hierdie soort mense is uitstekende luisteraars. Hulle is wel dikwels groot praters (en byna altyd grootpraters) maar hulle verklap bitter min oor hulself wat waar is. Jy moet maar fyn luister om hulle uit te vang.
Swendelaars gee dikwels voor dat hulle weerloos en eintlik slagoffers van ander is. Vorige geliefdes/base/kollegas het hulle seergemaak/verneder/ingeloop. Dit het gewoonlik die gewenste uitwerking: die slagoffer verteder en sal enigiets doen om hom tog net geliefd en gewaardeer te laat voel. Hoekom? Die menslike brein is geprogrammeer om goed te voel wanneer jy iemand help, skryf dr. Paul Zak in sy boek Trust Factor: The Science of Creating High-Performance Companies. En hierdie skurke weet dit.
Het jy ’n probleem? Moenie bekommerd wees nie – die swendelaar is aanvanklik ’n regte ridder wat enige draak vir jou sal doodmaak. Dit wen jou vertroue en gee hulle die ideale kans om jou uit te buit.
Dinge gebeur altyd vinniger as waarmee die slagoffer gemaklik is, maar dis deel van die plan. Dan kan sy nie kop uittrek nie. Dikwels koppel die bedrieër ’n afsnytyd aan iets. “Kom ons trou voor … ” of “as ek nie die geld kan kry nie, gaan ek die geleentheid verloor”.
Swendelaars vra aanvanklik nie gunste nie. Maar sodra hulle jou vertroue gewen het, word die gunste net meer en groter.
Bedrieërs maak staat daarop dat jy te verleë gaan wees om te erken dat jy ’n fout gemaak het. Magda erken dat sy binne drie maande ná hul troue besef het sy het ’n fout gemaak, maar dat sy te skaam was om dit aan haarself of haar kinders en vriende te erken.
Die slagoffers is so opgewonde oor die nuwe kans op geluk dat hulle vergeet om krities te dink. Volgens wetenskaplikes kan die menslike brein tussen eerlikheid en blatante oneerlikheid onderskei, maar ons kan nie instinktief oneerlikheid raaksien as dit slim gekamoefleer is of opgedis word deur iemand wat ons vertrou nie.
*skuilname
Ons vra dit dikwels wanneer ons hoor iemand is in ’n afbrekende of gewelddadige verhouding. Volgens dr. Susanne Babbel, ’n Amerikaanse sielkundige wat in trauma spesialiseer, kan trauma tot “escape paralysis” lei.
Hierdie “verlamming” word veroorsaak deur ’n kombinasie van faktore: afhanklikheid, gewoonte en ’n verskynsel wat “trauma bonding” genoem word. Wanneer ons trauma ervaar, is die liggaam se reaksie om te veg, vlug of vries. As ons nie kan vlug nie, vries ons dikwels.
’n Ander vorm daarvan is om jouself van ’n situasie te distansieer. Wanneer ’n slagoffer gedreig of geïsoleer word, of pyn of skaamte ervaar, word die brein gekondisioneer om steeds hierdie verlamming te ervaar – dit lei daartoe dat ’n slagoffer nie kan ontsnap nie en nie haar eie oordeel vertrou nie. Wanneer ’n vrou boonop geïsoleer word, raak sy angstig om aan die skurk gehoorsaam te bly. Hierdie gevoel kan selfs voortduur nadat ’n afbrekende verhouding verby is.
Die Internet-era (en sosiale media) bied talle nuwe geleenthede vir swendelaars. Die FBI se Internet Crime Complaint Center, wat Internetverwante misdadige aktiwiteite naspoor, het in 2016 byna 300 000 klagtes gekry waarby verliese van $1,3 miljard betrokke was. Hiervan was 14 500 gevalle “dating scams” of verhoudingsbedrog, ’n syfer wat sedert 2011 verdubbel het. Verliese van sowat $220 miljoen was hierby betrokke. (Ongelukkig is daar nie soortgelyke syfers vir Suid-Afrika beskikbaar nie.)
Volgens die FBI is vroue bo veertig die algemeenste teikens vir verhoudingsbedrog – veral as hulle boonop weduwees, geskei of gestrem is. Boonop meen die FBI dat slegs 15% van hierdie misdade aangemeld word, want vroue wat so gevang word, is gewoonlik te skaam om te erken hulle is so mislei. Maar jy hoef nie bo veertig óf ryk te wees om ’n slagoffer te wees nie. Die blote feit dat jy jou eie blyplek, motor en ’n goeie kredietrekord het, kan ook van jou ’n slagoffer maak.
Bronne: lovefraud.com; psychologytoday.com; mindpowernews.com; escapeabuse.com; drphil.com; theatlantic.com
Vir nog goeie verhoudingsraad, loer hier
Sy is nie net die eerste dowe vrou om as Mej. Suid-Afrika gekroon te word…
Het jy geweet dat meer vroue jaarliks aan hartvatsiektes en beroertes sterf as mans? Gelukkig kan…
Resep: 'Dairy Gives You Go' Bestanddele 1 ½ koppie gladde medium-vet maaskaas – kamer…
Daar is baie maniere en wenke om vetplante te laat gedy. Hier is nege wenke…
As Karlien van Jaarsveld die horlosie kon terugdraai, sou sy dieselfde keuses gemaak het, want…
Resep: 'Dairy Gives You Go' Bestanddele 2 koppies koekmeel ¾ koppie Amasi ¼…
Hierdie webwerf gebruik koekies.